10. คันธัพพกายสังยุต

1. สุทธกสูตร

[537 ] สมัยหนึ่ง พระผู้มีพระภาคเจ้าประทับอยู่ ณ พระวิหาร
เชตวัน อารามของท่านอนาถบิณฑิกเศรษฐี กรุงสาวัตถี ณ ที่นั้นแล
พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสกะภิกษุทั้งหลายว่า ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย
เราจักแสดงพวกเทวดาซึ่งนับเนื่องในหมู่คนธรรพ์แก่เธอทั้งหลาย
เธอทั้งหลายจงฟัง ฯลฯ ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย พวกเทวดาซึ่งนับเนื่องใน
หมู่คนธรรพ์เป็นไฉน ? พวกเทวดาซึ่งสิงอยู่ที่ต้นไม้มีกลิ่นที่รากก็มี
สิงอยู่ที่ต้นไม้มีกลิ่นที่แก่นก็มี สิงอยู่ที่ต้นไม้มีกลิ่นที่กะพี้ก็มี สิงอยู่ที่
ต้นไม้มีกลิ่นที่เปลือกก็มี สิงอยู่ที่ต้นไม้มีกลิ่นที่สะเก็ดก็มี สิงอยู่ที่
ต้นไม้มีกลิ่นที่ใบก็มี สิงอยู่ที่ต้นไม้มีกลิ่นที่ดอกก็มี สิงอยู่ที่ต้นไม้
มีกลิ่นที่ผลก็มี สิงอยู่ที่ต้นไม้มีกลิ่นที่รสก็มี สิงอยู่ที่ต้นไม้มีกลิ่นที่กลิ่นก็มี
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย พวกนี้เราเรียกว่า พวกเทวดาซึ่งนับเนื่องในหมู่
คนธรรพ์.
จบ สุทธกสูตรที่ 1

10. อรรถกถาคันธัพพกายสังยุต

อรรถกถาสุทธกสูตรที่ 1

พึงทราบวินิจฉัยในคันธัพพกายสังยุต ดังต่อไปนี้ :-
บทว่า มุลคนฺเธ อธิวตฺถา ความว่า ต้นไม้ใดมีกลิ่นอยู่ที่ราก
เทวดาอาศัยต้นไม้นั้นบังเกิด. ก็ต้นไม้แม้ทั้งหมดนี้ย่อมสำเร็จ

ประโยชน์แก่เทวดาเหล่านั้น. แม้ในบทที่เหลือ ก็มีนัย (ความหมาย)
อย่างเดียวกัน นี้แล.
บทว่า คนฺธคนฺเธ ได้แก่ ที่กลิ่น บรรดากลิ่นมีกลิ่นเกิดจาก
รากเป็นต้น
ก็ส่วนแม้ทั้งหมด มีรากเป็นต้น ของต้นไม้ใดมีกลิ่นต้นไม้นั้น
ชื่อ คันธะ ในที่นี้ ที่กลิ่นของต้นไม้ที่มีกลิ่นนั้น. เทวดาสิงอยู่ที่ต้นไม้
ที่มีกลิ่นนั้น. ในที่นี้ ส่วนทั้งหมดมีรากเป็นต้น ย่อมสำเร็จประโยชน์
แก่เทวดาเหล่านั้นแล.
จบ อรรถกถาสุทธกสูตรที่ 1

2. สุจริตสูตร

[538] กรุงสาวัตถี. ครั้งนั้น ภิกษุรูปหนึ่งเข้าไปเฝ้าพระผู้มี-
พระภาคเจ้าถึงที่ประทับ ฯลฯ ครั้นแล้วได้ทูลถามพระผู้มีพระภาคเจ้าว่า
ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ อะไรหนอเป็นเหตุเป็นปัจจัย ให้บุคคลบางคน
ในโลกนี้ เมื่อตายไป เข้าถึงความเป็นสหายของพวกเทวดาซึ่งนับเนื่อง
ในหมู่คนธรรพ์ พระเจ้าข้า ?
ตรัสว่า ดูก่อนภิกษุ บุคคลบางคนในโลกนี้ ประพฤติสุจริต
ด้วยกาย ด้วยวาจา ด้วยใจ เขาได้สดับมาว่า พวกเทวดาซึ่งนับเนื่อง
ในหมู่คนธรรพ์ มีอายุยืน มีวรรณะงาม มีความสุขมาก เขาจึงมีความ
ปรารถนาอย่างนี้ว่า โอหนอ เมื่อตายไป ขอเราพึงเข้าถึงความเป็น
สหายของพวกเทวดาซึ่งนับเนื่องในหมู่คนธรรพ์ ครั้นตายไป เขาย่อม
เข้าถึงความเป็นสหายของพวกเทวดาซึ่งนับเนื่องในหมู่คนธรรพ์
1. ไม่มีอรรถกถาแก้ไว้